Obniżone napięcie mięśniowe –
– fizjoterapia / rehabilitacja / terapia manualna
Obniżone napięcie mięśniowe dotyczy sytuacji w której tzw. proksymalne (bliższe osi kręgosłupa) części ciała wykazują zmniejszone napięcie mięśniowe. Do części tych zaliczamy:
-tułów
-obręcz barkową
-obręcz miedniczną
Do objawów które występują u dzieci z obniżonym napięciem centralnym (w obrębie części proksymalnych) możemy zaliczyć:
-siadanie w „W”
-zwieszona pozycja ciała (brak poprawnej wyprostowanej pozycji)
-podczas pozycji stojącej lub siedzącej – duża ilość występujących zewnętrznych ruchów (dziecko poruszające się cały czas)
-nadaktywność ruchowa
-zbyt mała aktywność ruchowa – dziecko stroni od aktywności sportowych
-niezgrabność ruchowa ( dziecko potykające się zbyt często, gubiące równowagę)
-pozostawanie w tyle w stosunku do grupy rówieśniczej pod względem ruchowym
-problemy z motoryką małą – pisanie, malowanie , rysowanie
-problemy dotyczące mowy – brak prawidłowego podparcia dla szyi i języka przez niskie ustawienie klatki piersiowej
-trudności z koncentracją
-podtrzymywanie głowy rękoma
Dzieci najczęściej przejawiają obniżone napięcie w obrębie tułowia i głowy oraz podniesione napięcie w obrębie kończyn górnych i dolnych.
Czasami mamy sytuację całościowego obniżenia napięcia w obrębie tułowia, głowy i kończyn – wynikające z zaburzeń o poważniejszej przyczynowości. Etiologia powstawania tego typu zmian może być wysoce zróżnicowana. Należą do nich na przykład:
– zespoły genetyczne
-niedotlenienie okołoporodowe
-zaburzenia neurologiczne o różnym podłożu
-nadużywanie leków i innych używek w czasie ciąży
-brak właściwej aktywności w czasie ciąży ( ze strony matki)
Proces badania fizjoterapeutycznego / manualno-terapeutycznego w Centrum Nowoczesnej Fizjoterapii opiera się na standardach Międzynarodowej Federacji Terapeutów Manualnych – IFOMPT
Proces ten wyróżnia następujące etapy badania i terapii:
1. Anamneza (Wywiad) – fizjoterapeuta / rehabilitant / terapeuta manualny zbiera kluczowe informacje od rodziców lub dziecka
– jest to pierwszy i zarazem najważniejszy punkt badania/terapii pozwalający uzyskać szczegółowe informacje na temat schorzenia/problemu pacjenta/osoby poddawanej badaniu. Fizjoterapeuta dziecięcy katowice poprzez informacje otrzymywane od rodziców klasyfikuje strukturę lub struktury ciała, które stanowią źródło problemu/dolegliwości bólowych. Informacje, które są pozyskiwane, dotyczą aktualnego stanu zdrowia, historii choroby, schorzeń współistniejących oraz zagadnień dotyczących sfery psycho-socjalnej.
Właściwie przeprowadzony wywiad pozwala na sprecyzowanie źródła problemu oraz wprowadzenie technik fizjoterapeutycznych na pierwszym spotkaniu, a co za tym idzie umożliwia uzyskanie pozytywnych efektów leczniczych, które bardzo często są natychmiast zauważalne przez pacjenta / rodzica / dziecko.
2. Obserwacja ciała pacjenta – fizjoterapeuta ocenia układ ciała badanej osoby
– jest kolejnym etapem całościowej oceny pacjenta/osoby poddawanej badaniu.
Analizie podlegają:
-płaszczyzna czołowa (analiza z przodu i tyłu ciała pacjenta)
-płaszczyzna strzałkowa (analiza z boku ciała)
-płaszczyzna poprzeczna (analiza odejść od osi pionowej ciała – ocena rotacji)
Terapeuta analizuje ułożenie poszczególnych części ciała względem siebie oraz ułożenie ich w przestrzeni. Ocenie podlega również napięcie mięśniowo-powięziowe, skórne oraz kolorystyka ciała.
Informacje uzyskiwane na tym etapie pozwalają znacząco przyśpieszyć dalszy proces badania.
3. Badanie ruchów aktywnych – fizjoterapeuta dziecięcy szczegółowo analizuje spontaniczny jak i celowy ruch u osoby poddawanej badaniu
– obejmuje ono obserwację zakresów ruchu w obrębie kończyn, tułowia oraz głowy
– ocenie podlega również jakościowa ocena, a więc także wszystkiego rodzaju odejścia od fizjologicznego/prawidłowego zakresu ruchu.
Fizjoterapeuta oceniając ruch pod względem ilościowym (zakres) i jakościowym (płynność i precyzja ruchu) uzyskuje informacje potrzebne na dalszym etapie badania manualnego.
4. Badanie ruchów pasywnych fizjologicznych – fizjoterapia / rehabilitacja ocenia opory końcowe (czyli co czujemy na końcu badanego ruchu)
– na tym etapie badania manualno-terapeutycznego fizjoterapeuta / rehabilitant / osteopata katowice / terapeuta manualny wykonuje ruchy za pacjenta (biernie – bez pomocy pacjenta) w obrębie stawów obwodowych, bądź też stawów kręgosłupa.
Ruchy te mają za zadanie wyodrębnić – rodzaj ruchu oraz to czy on (ruch) występuje lub nie występuje w konkretnym miejscu. Ruchy te pozwalają na ocenę napięcia w końcowej fazie ruchu, tzw. oporu końcowego.
Do oporów ocenianych przez fizjoterapeutę / rehabilitanta w końcowej fazie ruchu możemy zaliczyć:
– opór kostny – odczucie twardego oporu, brak możliwości wykonania jakiegokolwiek dalszego ruchu
– opór torebkowo-więzadłowy – odczucie mocno-elastycznego oporu, możliwy do wykonania niewielki ruch 1-3 mm -wynikający z pewnej elastyczności więzadłowo-torebkowej
– opór mięśniowy – odczucie miękkiego poddającego się oporu (miękkie odczucie mięśniowe)
– opór odbijający – sprężynujący opór – ochronne napięcie mięśniowe , zablokowana łąkotka
– opór pusty – brak możliwości wyczucia oporu z powodu ruchu
Fizjoterapeuta dziecięcy poprzez dokładną ocenę oporów analizuje pozyskane informacje, aby działania fizjoterapeutyczne / rehabilitacyjne okazały się jak najbardziej skuteczne.
5. Badanie ruchów translatorycznych / akcesorycznych – rehabilitacja dzieci na tym etapie analizuje konkretne ruchy odbywające się wewnątrz poszczególnych stawów
Badanie tych ruchów jest bardzo szczegółową oceną wykorzystywaną w fizjoterapii / rehabilitacji / terapii manualnej. Ocenie podlega ruch stawowy i dotyczy on korelacji przesunięć powierzchni stawowych względem siebie. Na tej podstawie fizjoterapeuta wyznacza kierunki mobilizacji stawu/stawów oraz inne metody terapeutyczne: terapia przeciwbólowa, terapia stymulująca, terapia stabilizacyjna.
Ruch translatoryczny jest szczególnie istotny w procesie doboru technik leczniczych, gdyż pozwala ocenić pojawianie się oporów stawowych w korelacji do napięcia oraz bólu.
6. Badania struktur neuralnych – fizjoterapia dzieci na tym etapie ocenia układ nerwowy dziecka / niemowlęcia
– ocenie podlega centralny i obwodowy system nerwowy.
Badanie to jest przeprowadzane wyłącznie w przypadku, gdy pacjent zgłasza objawy neurologiczne. Do objawów tych należą:
-objawy pozytywne: ból palący, elektryzujący, strunowy,
-objawy negatywne: zaburzenie czucia, osłabienie aktywności mięśniowej, zaburzenie czucia bólu.
Badanie to rozszerzone zostaje przez fizjoterapeutę / rehabilitanta o testy mechanosensytywne mające na celu wprowadzić struktury neurologiczne w napięcie mechaniczne i wywołać określone, aktualnie zgłaszane objawy przez pacjenta / rodzica dziecka. Rehabilitacja dzieci katowice na tym etapie badania rozgranicza czy zgłaszane objawy mogą zostać usunięte podczas działań w gabinecie fizjoterapii czy też wymagają dalszej konsultacji z innymi specjalistami. Do specjalistów tych może należeć: chirurg, gastrolog, kardiolog itp.
7. Badanie dodatkowe – fizjoterapia dzieci na tym etapie rozszerza diagnostykę o badanie narządów oraz naczyń krwionośnych
Badanie wisceralne/naczyniowe jest wdrożone przez fizjoterapeutę, aby pokazać sprawność w funkcjonowaniu narządów oraz naczyń żylnych i tętniczych.
Terapeuta wykonuje specjalistyczne naczyniowe testy funkcjonalne, których zadaniem jest ocena czy objawy, które zgłasza pacjent / rodzic / dziecko wynikają z naczyń krwionośnych, czy też nie.
Badanie struktur wisceralnych (narządów, organów) odnosi się z kolei do wpływu tych struktur na zgłaszane prze z pacjenta objawy. Do objawów tych należą najczęściej stały niezmienny ból,, którego korelacja nie wiąże się z ruchem. Fizjoterapeuta wykonując palpacyjne (dotykowe) badanie poszczególnych części ciała określa czy zgłaszane objawy korelują z obciążaną (poddawaną terapii strukturą).
8. Wstępna terapia – czyli wdrożenie technik z fizjoterapii / terapii manualnej / rehabilitacji / terapii neuro-rozwojowej
jest etapem na którym fizjoterapeuta wykorzystuje odpowiednie techniki lecznicze: przeciwbólowe, odciążające, stabilizujące, mobilizujące oraz stymulujące, aby wywołać określone i pozytywne efekty w strukturach poddawanych terapii. Techniki terapeutyczne dobierane są w większości na podstawie danych z badania – pasywnego-translatorycznego.
9. Ocena rezultatów terapeutycznych – fizjoterapeuta dziecięcy sprawdza w jaki sposób niemowlę / dziecko zareagowało na zastosowane techniki
Fizjoterapeuta wykorzystuje analogiczny do badania wcześniejszego (aktywnego, pasywnego) test mający na celu wykazać zmiany w strukturze poddawanej terapii. Do zmian tych możemy zaliczyć: zmniejszenie/zwiększenie bólu, poprawa/ograniczenie ruchu, poprawa aktualnych objawów innych niż ból/pogorszenie objawów. Wszystkie te informacje stanowią bazę do po dalszego planowania procesu fizjoterapeutycznego.
10. Opracowanie zadania domowego – fizjoterapia na tym etapie wdraża indywidualne zadanie terapeutyczne
fizjoterapeuta opracowuje indywidualnie dopasowane, zadanie/ćwiczenie do samodzielnego wykonywania w domu, pracy lub innej możliwej lokalizacji. Zadanie to służy utrzymaniu i przyśpieszeniu procesu fizjoterapeutycznego/leczniczego.
Zadanie celuje w przyczynowość postępowania terapeutycznego i jest niezwykle istotne do trwałego usunięcia dolegliwości/objawów. Od systematycznego wykonywania tego typu dobranego zadania zależy tempo pojawiających się zmian.
11. Planowanie i prognozowanie dalszego etapu fizjoterapii / terapii manualnej / rehabilitacji / terapii neuro-rozwojowej
jest ostatnim etapem kompleksu działań w którym pacjent jest informowany o problemie / dysfunkcji, a także o zaawansowaniu zmian, które spowodowały wystąpienie konkretnych niepożądanych objawów o różnej postaci i nasileniu. Jednocześnie ustalany jest dalszy harmonogram spotkań oraz ich zasadność. Jeśli takowa jest wymagana.
W procesie leczniczo-terapeutycznym nie zawsze istnieje możliwość uwzględnienia wszystkich etapów badania i terapii, które zostały wymienione w powyższym opisie. Ta sytuacja może wynikać z faktu, że aktualny stan pacjenta nie zawsze pozwala na wykonanie pełnego/całościowego badania i terapii. Decyzja o uwzględnieniu wszystkich, bądź też pojedynczych etapów należy do fizjoterapeuty / rehabilitanta.
