Dziecko ryzyka okołoporodowego – podstawowe zagadnienia z zakresu usprawniania w fizjoterapii dzieci
– fizjoterapia u dzieci tak zwanego ryzyka okołoporodowego ( problemy występujące w okresie zaraz przed, w trakcie, bądź zaraz po porodzie odnosi się do wszystkich obciążeń mogących wystąpić u noworodka / niemowlęcia w okresie porodu i okresie przed i poporodowym.
Ze względu na rodzaj czynnika, który zaistniej będziemy mieli do czynienia z problemami w sferze ruchowej oraz psychicznej u noworodka. Rozwój normatywny dziecka będzie więc zaburzony o różnym stopniu nasilenia.
Główne czynniki wpływające na stan dziecka po urodzeniu – niezależne od procesu rehabilitacji
– czynniki wewnątrzmaciczne
– czynniki zewnętrzne – uraz
– czynniki okołoporodowe – komplikacje wynikające z samego porodu, zmiany anatomiczne miednicy u matki, zbyt duża masa urodzeniowa dziecka, znacznie przedłużający się poród, cesarskie cięcie
– choroby dziecka stwierdzone w okresie perinatalnym
– choroby matki
– czynniki środowiskowe
Rodzaje zmian z którymi fizjoterapeuta dziecięcy / rehabilitant mierzy się w swojej pracy:
Problemy lekkie:
– opóźnienie rozwoju ruchowego
– zaburzenia integracji sensomotorycznej
– asymetria ciała
– wzmożenie lub obniżenie napięcia posturalnego
– problemy z jedzeniem, wypróżnianiem, snem
Problemy ciężkie:
– mózgowe porażenie dziecięce
– padaczka
– uszkodzenia mózgu o różny stopniu zmian
– zaburzenia wzroku
– zaburzenia słuchu
– zaburzenia rozwoju umysłowego
W odniesieniu do schorzeń/dysfunkcji występujących u dzieci ryzyka okołoporodowego proces badania fizjoterapeutycznego / manualno-terapeutycznego w Centrum Nowoczesnej Fizjoterapii – Marcin Jankowski opiera się na standardach Międzynarodowej Federacji Terapeutów Manualnych – IFOMPT
Etapy rehabilitacji / fizjoterapii podzielone wg najwyższych i najnowszych standardów diagnostycznych w odniesieniu do pracy z dziećmi ryzyka okołoporodowego:
1. Wywiad (anamnez – wstępna rozmowa z terapeutą manualnym) – fizjoterapeuta rozmawia z rodzicami / dzieckiem ryzyka okołoporodowego oraz zbiera informacje potrzebne do badania
– jest to początkowy, a zarazem kluczowy etap badania / terapii pozwalający uzyskać szczegółowe informacje na temat schorzenia / dysfunkcji / problemu niemowlęcia / dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego poddawanego badaniu.
To właśnie Fizjoterapeuta dziecięcy katowice poprzez informacje otrzymywane od pacjenta z w/w grupy lub rodziców ma za zadanie sklasyfikować strukturę mogącą stanowić źródło problemu / dolegliwości bólowych u dziecka. Informacje, które są otrzymywane od pacjentów, dotyczą aktualnego stanu zdrowia, historii choroby, schorzeń współistniejących oraz zagadnień dotyczących sfery psychologicznej i społeczno-socjalnej.
Odpowiednio i dokładnie przeprowadzony wywiad / rozmowa (anamneza) pozwala na szybkie wprowadzenie odpowiednich i dopasowanych technik badania i terapii już na pierwszym spotkaniu z dzieckiem z grupy ryzyka, a co za tym idzie umożliwia uzyskanie pozytywnych i zauważalnych efektów terapeutycznych/ leczniczych.
2 Obserwacja ciała / struktur anatomicznych u dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego / niemowlęcia – jest to specjalistyczna analiza postawy ciała przez fizjoterapeutę / rehabilitanta
– jest to drugi i kolejny z etapów całościowej oceny dziecka / niemowlęcia z grupy ryzyka, które bierze pasywny lub aktywny udział w badaniu.
Analizie wizualnej podlega płaszczyzna czołowa (przednia i tylna ocena ciała), strzałkowa (obserwacja ciała dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego / niemowlęcia od boku) i poprzeczna ocena ciała (obserwacja od góry, bądź od dołu w leżeniu na plecach).
Fizjoterapeuta / Terapeuta manualny analizuje niezwykle szczegółowo ułożenie poszczególnych części ciała względem siebie oraz w przestrzeni. Ocenie podlega również możliwe do dostrzeżenia napięcie mięśniowe, powięziowe, napięcie skórne oraz kolorystyka całego ciała.
Informacje i wiadomości uzyskiwane na tym etapie badania w placówce, którą możemy z powodzeniem określić jako – ośrodek rehabilitacji dla dzieci katowice (Centrum Nowoczesnej Fizjoterapii) pozwalają znacząco skrócić oraz ograniczyć dalszy proces badania manualnego u dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego. Dzieje się tak, gdyż wstępnie terapeuta może (poprzez postawienie odpowiedniej hipotezy problemu) założyć, które elementy ciała mogą stanowić źródło / przyczynę problemu.
3. Badanie ruchów czynnych / aktywnych u dziecka – rehabilitant lub fizjoterapeuta dziecięcy obserwuje aktywność dziecka / niemowlęcia z grupy ryzyka podczas zabawy / ruchu
– na tym trzecim etapie uwzględniamy obserwację zakresów ruchu w obrębie kończyn, tułowia oraz głowy, a także wszystkie odejścia od fizjologicznego / prawidłowego ruchu u osoby z grupy ryzyka okołoporodowego. Fizjoterapia dzieci katowice (fizjoterapeuta) oceniając ruch pod względem ilościowym (zakres ruchu) i jakościowym (płynność i precyzja ruchu) uzyskuje informacje potrzebne na dalszym etapie badania manualno-terapeutycznego.
Badanie to ma za zadanie wskazać czy dolegliwości / problemy u dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego mają podłoże w aktywności mięśniowej (aktywne ruchy). Oceniana jest aktywność mięśni szkieletowych pod kątem posturalnym jak i ruchowym . Układ ciała oraz ruch, który tworzy się na jego fundamencie są na tym etapie szczególnie brane pod uwagę.
4. Badanie manualne ruchów pasywnych – fizjologicznych / ocenie podlegają odczucia na końcu ruchu w stawie – rehabilitant / fizjoterapeuta dzieci z grupy ryzyka / terapeuta manualny ocenia funkcjonowanie stawu / stawów podczas pasywnego ruchu –
– na tym etapie badania manualno-terapeutycznego fizjoterapeuta wykonuje ruchy za pacjenta (biernie / pasywnie) w obrębie stawów obwodowych, bądź też stawów kręgosłupa.
Ruchy te mają za zadanie wykazać / pokazać rodzaj ruchu w ciele, a także wykazać to czy ruch ten występuje u niemowlęcia z grupy ryzyka okołoporodowego lub też nie występuje. Pozwalają one także na ocenę napięcia w końcowej fazie ruchu tzw. oporu końcowego / krańcowego (opór kostny, opór torebkowo-więzadłowy, opór mięśniowy, opór odbijający, opór pusty).
Opór kostny – opór mocno twardy / niepoddający się uciskowi – wyraźnie wyczuwalne ograniczenie ruchu przez struktury kostne (kość opiera się o kość)
Opór torebkowo-więzadłowy – opór mocno-elastyczny – opór występujący podczas badania torebki stawowej i więzadła – pozwala na wykrycie zmian w tych strukturach (mocny opór niewiele poddający się uciskowi)
Opór odbijający – opór, który wskazuje na zablokowania łąkotki, dysku – wyraźne odskakiwanie części ciała przy badaniu (sprężynujące odczucie)
Opór pusty – opór występujący przy badaniu stawu powiązany z występującym bólem – brak możliwości zbadania pozycji i oporu stawu ze względu na ból
Wszystkie z badanych ruchów i oporów pozawalają specjalistom pracującym w miejscu, które określamy jako – poradnia rehabilitacyjna dla dzieci katowice (Centrum Nowoczesnej Fizjoterapii) na szczegółową analizę zachowania poszczególnych struktur anatomicznych występujących w stawie lub w jego sąsiedztwie.
5. Badanie ruchów translatorycznych / akcesorycznych – fizjoterapeuta dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego / rehabilitant / terapeuta manualny ocenia małe niewielkie ruchy / przesunięcia wewnątrz stawu / stawów –
– jest to etap na którym oceniana jest szczegółowa ocena ruchu stawowego i dotyczy korelacji niewielkich przesunięć powierzchni stawowych względem siebie. Na tej właśnie podstawie terapeuta zajmujący się niemowlętami z grupy ryzyka wyznacza kierunki oddziaływania i pracy / mobilizacji stawu / stawów oraz inne metody terapeutyczne:
– terapia przeciwbólowa / analgetyczna – pobudzenie mechanoreceptorów hamujących ból w strukturze anatomicznej (odpowiednie ruchy niwelujące ból)
– terapia stymulująca / pobudzająca – pobudzenie wrzecion mięśniowych z jednoczesnym prawidłowym wzrostem napięcia posturalnego
– terapia stabilizacyjna – pobudzenie mięśni krótkich – stabilizujących pozycję stawu
Rehabilitacja dzieci katowice (rehabilitant) wyodrębnia w tym badaniu ruch translatoryczny (przesuwny) – jest to ruch szczególnie istotny w procesie doboru technik leczniczych u dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego, pozwala on ocenić pojawianie się oporów stawowych w korelacji do napięcia oraz bólu. To właśnie na jego (ruchu) fundamencie wprowadzane są w/w techniki lecznicze.
6. Badania struktur neurologicznych / neuralnych – fizjoterapeuta dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego / terapeuta manualny / rehabilitant prowadzi specjalistyczne badanie systemu nerwowego (obwodowego i centralnego)
– ocenie podlega centralny (ośrodkowy) i obwodowy system nerwowy. Badanie jest przeprowadzane wyłącznie (tylko) w przypadku, gdy rodzice lub dziecko z grupy ryzyka okołoporodowego – zgłasza objawy neurologiczne, do których możemy w prosty sposób zaliczyć:
– pozytywne objawy neurologiczne – ból palący, elektryzujący, strunowy (ciągnący),
– objawy negatywne:
– zaburzenie czucia skórno-powięziowego,
– osłabienie aktywności mięśniowej (w obrębie mięśni wskaźnikowych),
– zaburzenie czucia bólu (analgezja bólu)
Badanie to zostaje w wielu przypadkach rozszerzone u dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego o testy mechanosensytywne (napięciowo-rozciągowe) mające na celu wprowadzić struktury neurologiczne w napięcie mechaniczne i wywołać określone objawy, które są przedmiotem badania niemowlęcia / dziecka w gabinecie rehabilitacji. Rehabilitacja dla dzieci katowice (rehabilitacja z uwzględnieniem neurologii) będzie więc tutaj stanowić cenne źródło informacji przy doborze właściwych technik terapeutycznych u dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego.
7. Badanie dodatkowe / uzupełniające – rehabilitacja niemowląt / fizjoterapia dla dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego oraz dzieci urodzonych przedwcześnie ocenia naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne
Badanie naczyniowe ( żył i tętnic) – pokazuje sprawność w funkcjonowaniu naczyń żylnych i tętniczych u dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego / niemowlęcia. Terapeuta manualny / fizjoterapeuta wykonuje odpowiednie i celowane testy funkcjonalne – naczyniowe, których zadaniem jest ocena czy objawy / symptomy / dolegliwości bólowe zgłaszane przez rodziców dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego, bądź też przez same dziecko mają powiązanie z systemem naczyniowym czy też nie (wykluczenie struktur z objawów)
Badanie struktur wisceralnych (narządów, organów) odnosi się z kolei do wpływu narządów wewnętrznych na objawy / dolegliwości bólowe zgłaszane przez rodziców dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego. Terapeuta manualny / rehabilitant w procesie jakim jest rehabilitacja niemowląt katowice wykonuje palpacyjne (dotykowe / uciskowe) badanie poszczególnych części ciała oraz określa czy zgłaszane objawy korelują z obciążaną (poddawaną terapii) strukturą.
8. Wstępna terapia dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego / rozpoczęcie procesu leczenia – fizjoterapeuta dziecięcy / rehabilitant wprowadza odpowiednie i celowane działania manualne mające wywołać pozytywne efekty w ciele u pacjenta:
– jest etapem na którym fizjoterapeuta dziecięcy dla dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego wykorzystuje odpowiednie i indywidualnie dobrane techniki terapeutyczne:
– przeciwbólowe – hamujące odczucie bólowe (redukujące / znoszące ból)
– odciążające – redukujące napięcie mięśniowe, ( redukujące sztywność /ciągnięcie)
– stabilizujące – poprawiające napięcie mięśni wokół stawu, (wzmacniają funkcjonowanie stawu / stawów)
– mobilizujące – poprawiające ruchomość stawu / stawów (rozwijające ruchomość stawową)
To właśnie te techniki które został wymienione powyżej są konieczne, aby wywołać pozytywne (lecznicze) efekty w strukturach poddawanych terapii. Techniki terapeutyczne wykorzystywane w procesie jakim jest indywidualna fizjoterapia niemowląt katowice (oddziaływanie na najmłodszych pacjentów), dobierane są w większości na podstawie bazie / fundamencie badania pasywnego translatorycznego omówionego w podpunkcie 5 tego opracowania.
9. Ocena rezultatów / efektów terapeutycznych – rehabilitant / fizjoterapeuta dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego wykonuje testy manualne (re-testy / testy powtarzalne), które mają ocenić efekt leczenia (technik terapeutycznych) podczas wizyty.
Fizjoterapeuta niemowlęcy katowice (terapeuta dziecięcy) – wykorzystuje analogiczny identyczny do badania wcześniejszego (aktywnego, pasywnego) jeden / indywidualnie dobrany kluczowy test mający na celu wykazać zmiany zaistniałe po terapii w strukturze anatomicznej / strukturach w ciele dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego.
Do zmian tych możemy zaliczyć:
–zmniejszenie/zwiększenie bólu,
–poprawa/ograniczenie ruchu,
–poprawa aktualnych objawów innych niż ból/pogorszenie objawów u dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego.
Wszystkie te informacje stanowią bazę / fundament do dalszego prowadzenia i planowania procesu terapeutycznego.
10. Opracowanie indywidualnego (dopasowanego) zadania domowego / ćwiczenia – fizjoterapeuta dziecięcy / rehabilitant wprowadza autoterapię dla dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego / niemowlęcia (instrukcja dla rodziców)
Fizjoterapia dzieci katowice opracowuje indywidualnie dopasowane zadanie / ćwiczenie / czynność ruchową do wykonywania w domu przez dziecko z grupy ryzyka okołoporodowego lub przez rodziców niemowlęcia / dziecka. Zadanie to jest wykonywane, aby utrzymać wszystkie efekty terapeutyczne uzyskane w gabinecie oraz przyśpieszyć proces terapeutyczny /leczniczy.
Zadanie to nakierowane jest zawsze na przyczynę problemu pacjenta. Tego typu postępowanie terapeutyczne jest konieczne do trwałego / stałego / długofalowego usunięcia dolegliwości bólowych / objawów z którymi rodzice dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego zgłosili się po pomoc.
Od systematycznego wykonywania tego typu dobranego zadania zależy tempo pojawiających się zmian, a także ich trwałość (utrzymanie się efektów terapeutycznych).
11. Planowanie i prognozowanie dalszych etapów fizjoterapii / rehabilitacji dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego / niemowląt – co dalej? jak długo? po co i dlaczego? podstawowe pytania na które fizjoterapeuta dziecięcy odpowiada rodzicom dziecka
– jest ostatnim etapem podczas którego pacjent (dziecko / rodzice dziecka) jest informowany o problemie / dysfunkcji oraz zaawansowaniu zmian z którymi mamy do czynienia w obrębie układu ruchu / układu mięśniowo-szkieletowego. To właśnie te zmiany spowodowały wystąpienie objawów niepożądanych o różnej postaci i nasileniu. Jednocześnie ustalany jest dalszy harmonogram spotkań z terapeutą – jest nim fizjoterapeuta dziecięcy katowice. Jeśli takowa jest wymagana u dziecka z grupy ryzyka okołoporodowego.
